انعطاف صدا (تحرير)

تعریف لغوی: تحریر ، كشش دادن صوت به هنگام آوازه خواني است.[1]

تعریف اصطلاحی: به پيچ و خمها و لرز و موجهايي كه در خواندن به صدا داده مي­شود تحرير مي­گويند. که معادل همان چه چه است.

انواع تحریر :

1. تحرير موج:تحريري است كه فاصله بین اجزاي آن زیاد است و محل اتصال اجزاي آن ـ با شنیدن ـ محسوس نيست و فراز و نشيب­ها و پيچ و خمها به حالت موجي از صدا به گوش مي­رسد.                                         

  نمودار تحرير موج:

نکته : تحریر موج معمولا تک جزئی و با ترکیب تحریرهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.

1. تحرير پله­اي:تحريري است كه فاصله بین اجزاي آن زياد و تا حدی کمتر از تحریر موج است و محل اتصال اجزاي آن ـ از جهت شنيداري ـ کاملا احساس مي شود و گويا يك تكيه صوتي در محل اتصال اجزاي آن وجود دارد.                        

 نمودار تحرير پله اي:

نکته: پرکاربردترین نوع تحریر تحریر پله ای است.

1. تحرير لرز:اگر در يك پرده ، صداي بدون تحرير را بلرزانيم ، این تحرير ايجاد مي شود.

نمودار تحرير لرز:   .....................

نکته : تحریر لرز معمولا در ترکیب با انواع دیگر تحریر به کار می رود.

1. تحرير ريز:  اگر فاصله بين اجزاي تحرير پله­اي را به حدي کم کنید كه به تحرير لرز نزديك شود، ويا همان تحرير لرز را با فاصله بيشتر بين اجزا ، به حالت صعودي يا فرودي ، در پرده هاي مختلف صدا پياده كنيد ، يك نوع تحرير زيباي ديگري ايجاد مي­شود كه به آن تحرير ريز مي­گوييم.       نمودار تحرير ریز :

مراحل تمرين:

1ـ انتخاب الگو

2ـ ملکه کردن الگو

3ـ همخواني با الگو ­تا جايي كه از الگو جلو نزنيد، عقب نمانيد، بالاتر و يا پايين تر نخوانيد.

4ـ تكخواني

نكات كلي پيرامون تحرير

1. شناخت تحريرها شنيداري است و البته توضيحات داده شده تا حدي مي­تواند در شناخت انواع تحرير مؤثر باشد.
2. براي تمرين ابتدا از تحريرهاي ساده تر شروع كرده و به مرور زمان به سراغ تحريرهاي سخت تر برويد.
3. با تركيب تحريرها ، نمونه های ذوقي و طبعي زيبايي ايجاد مي­شود.
4. دقت كنيد تحريرهاي طبعي و ذوقي ناصحيح و نازيبا در خواندنتان جا نيفتد، البته پس از يادگيري صحيح انواع تحرير ، مي توانيد از تحريرهاي ذوقي زيبا استفاده كنيد. تشخيص صحت و سقم تحريرهاي ذوقي به تشخيص اساتيد است.
5. مواضعي كه بايد از تحريرهاي طولاني بپرهيزيد عبارت است از:

الف) در بسم الله و جملات عربي ابتدايي مجلس.

1. هنگام باز كردن گره مرثيه(بيان سوزناكترين بخش روضه) ؛ چون تحرير طولاني، جلب توجه نموده و تمركز مستمع را نسبت به روضه كم مي كند.
2. هنگام خواندن شعر در محافل مولودي؛ چرا كه عدم تحرير طولاني و كشش در عبارات ، خواندن شما را شادتر مي كند.
3. هنگام خواندن ادعيه و زيارات.